Masaż tkanek głębokich, nazywany też masażem głębokim, wbrew groźnie brzmiącej nazwie, jest delikatny i przebiega w wolnym tempie. Cel masażu tkanek głębokich stanowi wpłynięcie na stan mięśni – zmniejszenie ich napięcia i rozluźnienie, a także zwiększenie płynności ruchów.
Jak dokładnie przebiega masaż głęboki? Masażysta wykonuje ruchy łokciami, przedramionami i palcami, z wyjątkiem kciuków. Wykonywane działania przebiegają pod kątem skośnym – nacisk na tkankę pod kątem zbliżonym do 45 stopni rozciąga ją ale jej nie uciska. Masażysta pracuje na ścięgnach i brzuścach mięśniowych, zmiękczając i rozciągając je. Osoba wykonująca masaż tkanek głębokich cały czas obserwuje stan ich napięcia, dobierając siłę i rodzaj wykonywanych ruchów do reakcji organizmu konkretnego pacjenta.
Podczas masażu głębokiego stosuje się ruchy wydłużające, które, jak wskazuje sama nazwa, służą temu, by wydłużyć skrócone mięśnie. Rzadziej zachodzi konieczność skrócenia mięśnia, ale dzieje się tak w przypadku stawów: skokowego i nadgarstkowego. Wykonywane są również ruchy na brzuścach mięśniowych w poprzek włókien, by przerwać powstałe zrosty. Masażysta oddziela również przedziały międzymięśniowe, które wcześniej się połączyły, uniemożliwiając tym samym właściwy ślizg podczas ruchu, co nierzadko powoduje bóle u pacjenta. W trakcie masażu tkanek głębokich wykorzystuje się również ruch „zahacz i rozciągaj”, który polega na złapaniu tkanki w miejscu jej najsilniejszego napięcia i rozciągnięcie mięśnia poprzez podział na kilka części. Często wykonywane są też przez masażystę ruchy poprzeczne, czyli dotykanie opuszkami palców miejsc o największym napięciu – czynność przebiega w poprzek włókien mięśniowych.
Jak wspomniano, podczas masażu tkanek głębokich osoba go wykonująca nie używa kciuków, ponieważ długa praca głęboka może skutkować zmianami zwyrodnieniowymi w ich obrębie. Ważnym narzędziem pracy podczas masażu głębokiego jest pięść – palec wskazujący w zamkniętej pięści „przewodzi” ruchom kolejnych. Masażysta używa również zgiętych we wszystkich stawach palców i kostek palców, przy zawsze wyprostowanym nadgarstku. Masaż tkanek głębokich wymaga też użycia przez masażystę przedramienia – w miejscach znajdujących się niżej niż kręgosłup szyjny – i łokci.
Charakterystyka
- Masaż tkanek głębokich nie jest zabiegiem twardym, mocnym i bolesnym.
- Do masażu stosuje się znikomą ilość środka poślizgowego lub wcale, gdyż jego nadmierna ilość zaburza dokładną palpację tkanek.
- Tempo masażu jest bardzo wolne. Zapobiega to bólowi oraz obronnemu napięciu mięśni przy głębokich ruchach.
- Stosuje się nacisk skośny. Pozwala to na rozciąganie tkanki, a nie jej ściskanie.
- Istotna jest praca zarówno na brzuścach mięśniowych, jak i na ścięgnach.
- Każdorazowo należy określić obszar wymagający największej pracy. Wybrane techniki terapeutyczne powinny skupiać się na wcześniej ustalonym celu.
- Masaż tkanek głębokich stosuje się w połączeniu z innymi technikami rozluźniającymi mięśnie.
- Do masażu używa się palców, kostek, pięści, łokcia i przedramienia
- Zabieg nie powinien powodować bólu. Napinanie mięśni podczas masażu świadczy o zbyt intensywnej pracy.
- Czas trwania masażu jest trudny do określenia i zależy od obszaru poddawanego zabiegowi oraz tempa fizjologicznej odpowiedzi tkanek (rozluźnienie).
- Następnego dnia po zabiegu pacjent może odczuwać pogorszenie stanu zdrowia, kolejne dni przynoszą zdecydowaną poprawę.
Wskazania
Zastosowanie masażu tkanek głębokich jest bardzo rozległe. Szczególnie polecany w przypadku powszechnych dolegliwości i urazów takich jak:
- przewlekły ból mięśniowy
- zmniejszona ruchomość stawów
- przykurcz ścięgien i mięśni
- zapalenie rozścięgna podeszwowego
- rwa kulszowa
- łokieć tenisisty, golfisty
- zespół bólowy kręgosłupa
- rwa barkowa
- napięciowe bóle głowy
- wady postawy
Przeciwwskazania
- ostre stany zapalne stawów i ścięgien
- stany chorobowe przebiegające z wysoką temperaturą ciała
- przerwanie ciągłości skóry
- krwotoki lub możliwość ich wystąpienia
- zmiany dermatologiczne
- świeże zakrzepy
- tętniaki
- nowotwory
Niektóre z wymienionych przeciwwskazań są tak zwanymi przeciwwskazaniami względnymi. Oznacza to, że w przypadku ich wystąpienia jest możliwość przeprowadzenia sesji masażu, natomiast zalecana jest szczególna ostrożność. W przypadku wątpliwości, co do możliwości korzystania z zabiegu na skutek występujących problemów zdrowotnych należy skonsultować się z lekarzem prowadzącym. Każdy fizjoterapeuta/masażysta powinien przed masażem przeprowadzić szczegółowy wywiad w celu wykluczenia ewentualnych przeciwwskazań.
Podstawowym celem masażu tkanek głębokich jest zmiana ruchomości oraz struktury tkanek. Pomimo powszechnej opinii nie jest to zabieg ciężki i bolesny, Praca jest bardzo powolna i dokładna, przez co nie powinna sprawiać bólu. Celem masażu tkanek głębokich jest zwiększenie zakresów ruchu stawów, zmniejszenie bólu, rozluźnienie mięśni, poprawę postawy ciała.
